Meld je aan voor de Collectieve Scholingen 2025 in Zuid-Limburg op 5 april 2025!

Samen naar inclusief jeugdwerk: Tips en Inzichten

Samen naar inclusief jeugdwerk: Tips en Inzichten

Bij Jeugdwerk Limburg streven we naar een inclusief jeugdwerk waar iedereen zich welkom voelt en niemand wordt buitengesloten. Als onderdeel van ons project “Onbeperkt Jeugdwerk!” hebben we het gerenommeerde Verwey-Jonker Instituut gevraagd om vier belangrijke vragen te beantwoorden om jeugdwerk inclusiever te maken.

Deze vragen zijn opgesteld als onderdeel van ons project “Onbeperkt Jeugdwerk!”, dat zich richt op het creëren van een open en toegankelijk jeugdwerk waar niemand wordt buitengesloten. Het doel is om ervoor te zorgen dat iedereen, ongeacht afkomst, lichamelijke of geestelijke beperkingen, seksuele geaardheid of financiële status, de kans krijgt om volwaardig deel te nemen aan jeugdactiviteiten.

Vandaag delen we de eerste vraag in een reeks van vier, met een bijbehorende Reels-video.

Vraag 1: Wat zijn de essentiële elementen van een effectief anti-discriminatiebeleid voor jeugdwerkorganisaties?

In onze eerste Reels-video legt Maxime van de Gevel, MSc van het Verwey-Jonker Instituut, dat onafhankelijk onderzoek doet naar maatschappelijke vraagstukken, uit wat er nodig is voor een sterk anti-discriminatiebeleid.

In de aanpak van discriminatie kun je op twee dingen letten: het bestrijden van discriminatie en het helpen van mensen die discriminatie hebben meegemaakt. Zo kan je in het antidiscriminatiebeleid je op verschillende dingen richten.

Een antidiscriminatiebeleid in een jeugdorganisatie kan zich richten op het in kaart brengen van discriminatie in de organisatie en in de omgang met jongeren. Als er gevonden is dat discriminatie er is, kun je erover praten of er iets aan doen. Daarom is het belangrijk om regels op te stellen over hoe discriminatie aangepakt wordt en wat de gevolgen zijn als iemand discrimineert.

Antidiscriminatiebeleid kan ook gericht zijn op het voorkomen van discriminatie door vrijwilligers en deelnemers bewust te maken van wat discriminatie is en hoe het eruitziet. Ook kun je in je beleid duidelijk maken dat discriminatie niet geaccepteerd wordt door dit als gedragsregel op te schrijven in het beleid.

Daarnaast moeten slachtoffers van discriminatie informatie en emotionele of praktische hulp krijgen als ze gediscrimineerd worden. Daarom is het belangrijk om binnen je organisatie een klachtenprocedure of meldpunt voor discriminatie te hebben. Verder moeten jongeren in kwetsbare posities ondersteuning krijgen in hoe zij om kunnen gaan met discriminatie. De klachtenprocedure en welke informatie en hulp slachtoffers moeten krijgen kan in het antidiscriminatiebeleid omschreven worden.

Als jeugdorganisatie kun je ook samenwerken met een anti-discriminatievoorziening, een expert in de regio, om samen een aanpak tegen discriminatie te bedenken. In Limburg is dit anti-discriminatievoorziening Limburg.

Bron: Handreiking Antidiscriminatiebeleid voor gemeenten (movisie.nl)

Vraag 2: Hoe kun je ervoor zorgen dat je in je beeldcommunicatie jongeren niet onbedoeld uitsluit of stereotypeert?

Als jongeren zich niet herkennen in de afbeeldingen die je gebruikt op je socials, website of flyers, voelen ze zich niet aangesproken. Dit is belangrijk, want als ze zich niet aangesproken voelen, missen ze de kans om mee te doen en zich betrokken te voelen. Daarom geeft Dr. Inti Soeterik van het Verwey-Jonker Instituut drie superhandige tips, waar je direct mee aan de slag kan!

  1. Toegankelijkheid: Zorg dat alle jongeren je beelden snappen. Gebruik eenvoudige beelden en voeg tekst of gebarentaal toe voor jongeren die slechtziend of slechthorend zijn.
  2. Diversiteit: Laat allerlei verschillende jongeren zien. Denk aan verschillende culturen, geslachten, genderidentiteiten en seksuele oriëntaties. Bijvoorbeeld, voor je zomerkamp promotiemateriaal: laat foto’s zien van jongens en meisjes van allerlei achtergronden, en jongeren met een beperking.
  3. Non-discriminatie: Vermijd stereotypen. Laat jongeren gelijk zien in je posters en video’s. Dus niet alleen jongens die voetballen en meisjes die knutselen, maar een mix van iedereen bij verschillende activiteiten.

Extra Tip: Vraag jongeren van verschillende achtergronden om mee te denken over de foto’s en video’s. Zo weet je zeker dat je beelden aansluiten bij wat zij belangrijk vinden.

Bekijk de volledige uitleg in onze Reels!

Bronnen:

Vraag 3: Wat is belangrijk voor inclusief taalgebruik in jeugdwerk?

Als je in je taalgebruik niet inclusief bent, voelen jongeren zich minder snel aangesproken en gemotiveerd om mee te doen aan activiteiten of zich aan te melden als vrijwilliger. Inclusieve taal zorgt ervoor dat iedereen zich welkom en gewaardeerd voelt. Dr. Inti Soeterik deelt dit keer vier tips voor inclusief taalgebruik.

  1. Respect en gelijkwaardigheid: Gebruik woorden die respectvol zijn en iedereen gelijk behandelen. Nodig iedereen uit aan te geven hoe die aangesproken wil worden. Geef zelf het voorbeeld! 
  2. Stereotypen vermijden: Vermijd het gebruik van woorden die vooroordelen of clichés versterken. Bijvoorbeeld, in een discussie over beroepskeuze met jongeren, vermijd het benadrukken van traditionele genderrollen door te suggereren dat bepaalde beroepen alleen voor jongens of meisjes zijn. 
  3. Genderneutraal taalgebruik: Gebruik woorden die niet alleen jongens en/of meisjes aanspreken, maar iedereen. Bijvoorbeeld, als je jongeren aanspreekt in een workshop, begin dan met “Hallo allemaal” in plaats van “Hallo jongens en meisjes” om genderinclusief te zijn. 
  4. Duidelijke en eenvoudige taal: Gebruik woorden en korte zinnen die makkelijk te begrijpen zijn voor jongeren, ongeacht hun achtergrond of niveau, zodat iedereen je boodschap kan begrijpen. 

Door dit toe te passen kunnen we ervoor te zorgen dat alle jongeren zich aangesproken, gehoord en gewaardeerd voelen.  Bekijk de volledige uitleg in onze reels.

Extra Tip: Wil je meer weten over taalgebruik in het jeugdwerk en met name met betrekking tot laaggeletterdheid? Lees dan eens ons blog : Inclusie en laaggeletterdheid in het jeugdwerk

Vraag 4: Wat zijn de beste manieren om groepsleiders en jongeren te trainen in het herkennen van subtiele vormen van discriminatie?

Subtiele vormen van discriminatie, of microagressies, zijn opmerkingen die vaak ‘niet zo bedoeld zijn‘, maar wel onderscheid maken. Het is vaak onduidelijk of ze beledigend bedoeld zijn en daarom is het soms moeilijk te zeggen of het discriminatie is. Hierdoor worden subtiele vormen van discriminatie vaak niet opgemerkt en blijven ze zonder gevolgen.

Een voorbeeld van subtiele discriminatie is een uitspraak als: ‘Wat spreek je goed Nederlands!‘ Of ‘Waar kom je écht vandaan?’ zeggen tegen iemand met een migratieachtergrond , terwijl die persoon in Nederland is geboren en opgegroeid. Deze opmerking kan suggereren dat de persoon er niet écht bij hoort of dat zij niet écht Nederlands zijn, ondanks dat dit wel het geval is.

Er zijn verschillende manieren om groepsleiders en jongeren te trainen in het herkennen van subtiele discriminatie. Zo zijn er veel workshops en trainingen te vinden via de online interventie-database van Kennisplatform Inclusief Samenleven. Er is bijvoorbeeld een workshop die helpt om discriminatie door professionals in de jeugdhulp te verminderen. Ook biedt anti-discriminatievoorziening Limburg, de expert in de regio, voorlichtingen en workshops over discriminatie aan.

Daarnaast kun je uiteraard ook bij Jeugdwerk Limburg terecht voor scholding, zoals Sociale veiligheid (Methodiek “In Veilige handen”) en Omgaan met ongewenst gedrag tijdens activiteiten.

Door deze trainingen leren groepsleiders en jongeren subtiele vormen van discriminatie te herkennen en aan te pakken. Zo zorgen we samen voor een inclusieve omgeving waar iedereen zich welkom voelt. Bekijk de volledige uitleg in onze reels.

Bronnen:

Project ‘Onbeperkt Jeugdwerk!’: Waar elk kind kan meedoen

Ontdek meer over project Onbeperkt Jeugdwerk. Of doe mee tijdens de themabijeenkomst op 9 oktober en ontdek hoe je inclusief jeugdwerk bevordert tijdens een interactieve sessie in samenwerking met het Verwey-Jonker Instituut.

Aanvullende bron: Discriminatiemonitor 2023 in Limburg

Updates en nieuwtjes

contact-jeugdwerk-limburg

Heb je vragen of wil je eens kennismaken?
Bel dan het bovenstaande nummer of stuur een mail naar info@jeugdwerklimburg.nl.

Blijf op de hoogte

Ontvang praktische informatie, handige tips en interessante nieuwtjes over het jeugd- en jongerenwerk in Limburg direct in je mail.