In het digitale tijdperk lijkt het of alles steeds sneller gaat. Even niet opletten en je denkt van alles gemist te hebben. Je kunt met iedereen communiceren over de hele wereld. Het lijkt allemaal heel erg mooi en in enkele opzichten is dat ook zo. Toch schuilt er een groot gevaar. Te veel bezig willen zijn met internet en social media kan leiden tot problemen. Oppassen geblazen dus voor zowel jeugd, ouders, leerkrachten als ook vrijwilligers die werken met jeugd en jongeren.
Jongeren die aan socialbesitas lijden raken geïrriteerd en worden boos als ze niet online kunnen zijn. En ook als anderen iets van hun overmatige telefoongebruik zeggen. Ze zijn voortdurend bang om iets te missen. Stoppen is geen optie, want alle leeftijdsgenootjes doen het ook.
Het klinkt als een onschuldige aandoening, maar jongeren die er aan lijden, krijgen ook lichamelijke klachten. Ze zijn voortdurend moe, kunnen zich niet concentreren, slapen slecht en hun schoolprestaties hollen achteruit.
Aandoeningen die voort kunnen vloeien uit socialbesitas zijn:
- Phantom Vibration Syndrome: Je voelt je mobieltje trillen, terwijl dat niet het geval is;
- Fear of missing out (Fomo): Angst om iets te missen op sociale media;
- Body dismorphic syndrome: Je steeds lelijker voelen omdat iedereen zich online zo mooi en gelukkig presenteert;
- No mobile phobia (nomophobia): De angst je smartphone niet te kunnen raadplegen.
In een onderzoek gehouden onder jongeren geven zij zelf aan welke voor- en nadelen er kleven aan het (te) veel gebruiken van internet.
Voordelen:
- Op de hoogte blijven;
- Kijken wat anderen aan het doen zijn, ook beroemdheden en BN’ers;
- Contact onderhouden met vrienden en nieuwe vrienden maken;
- Een bron van informatie en advies;
- Je kunt laten zien wie je bent, of wie je zou willen zijn;
- Het is gratis en eenvoudig;
- Het helpt tegen verveling en geeft je een houding als je bijvoorbeeld moet wachten.
Nadelen:
- Gebrek aan privacy. Mensen zetten te veel zaken op social media die niemand iets aan gaan;
- Iedereen is altijd zichtbaar. Alle vrienden kunnen zien wanneer je online bent;
- Te veel informatie krijgen door social media;
- Het leidt af;
- Het is verslavend en soms vermoeiend;
- Het veroorzaakt ‘studie ontwijkend gedrag’;
- Je buitengesloten voelen als je geen sociale media hebt. Dan weet je niet waar anderen het over hebben. Wordt ook gebruikt als middel om iemand mee te pesten;
- Sociale media geven een ander beeld van de werkelijkheid. Mensen zetten er alleen leuke dingen op;
- Minder persoonlijk contact omdat je alles al via WhatsApp vertelt;
- Minder bezig zijn met je omgeving, alleen met je telefoon;
- Druk om meteen te reageren, ook ’s nachts. Omdat je bij WhatsApp kunt zien wanneer iemand voor het laatst online was. Leidt ook tot conflicten: “Is er wat dat je niet reageert?”
Voorkomen van socialbesitas
Als ouder, leerkracht of vrijwilliger die met jeugd werkt moet je in de omgang met social media consequent zijn. Begin op zo jong mogelijke leeftijd al met de social media opvoeding. Stel grenzen aan het gebruik. Geef duidelijk aan wanneer wel en wanneer niet.
Hoe later je met deze vorm van opvoeden begint, hoe moeilijker het wordt.