We duiken in de opwindende wereld van buitenspellen die perfect zijn voor groepsactiviteiten in het bos. We delen een verscheidenheid aan spellen, van het strategische en teamgerichte ‘Levend Stratego’ tot het energieke ‘Sokkenspel’, waarbij snelheid en slimheid cruciaal zijn. Ook klassiekers zoals ‘Trefbal’ en ‘Verfspel’ komen aan bod, waarbij fysieke behendigheid en teamwerk samenkomen voor onvergetelijke ervaringen.
Of je nu op zoek bent naar spellen die strategisch denken stimuleren, de fysieke activiteit bevorderen, of gewoonweg voor plezier en lachen zorgen, onze selectie van bosspellen biedt voor elk wat wils. Lees verder om te ontdekken hoe je deze spellen kunt gebruiken om jouw groepsactiviteiten in de natuur nog leuker te maken.
Levend Stratego met de kaarten
Levend Stratego is een tactisch buitenspel waarbij twee teams tegen elkaar strijden met als doel de vlag van de tegenstander te veroveren. Het Levend Strategospel is gebaseerd op het bord Strategospel.
De kaartjes
Er zijn kaartjes met verschillende rangen. Beide teams krijgen het aantal kaarten. Het is handig om elk team een andere kleur vlag en kaarten te geven. De kaartjes hebben rangen die variëren van Spion (het laagst) tot Maarschalk (het hoogst). Sommige kaartjes hebben een speciale betekenis. Zo kan de Spion de Maarschalk slaan. De Bom wordt beschouwd als de machtigste rang. De Bom mag ook tikken en kan alleen verslagen worden door de Mineur. De Mineur is trouwens zelf een vrij lage rang, en moet dus oppassen dat hij zelf niet door een hogere getikt wordt. Op de kaartjes is de rangorde aangegeven. Kaartje met hogere rang wint van een lagere rang.
| Naam | Rang | Aantal kaarten per team |
| Maarschalk | ********* | 1 |
| Generaal | ******** | 4 |
| Majoor | ******* | 6 |
| Kapitein | ****** | 7 |
| Luitenant | ***** | 8 |
| Sergeant | **** | 9 |
| Mineur | *** | 6 |
| Verkenner | ** | 10 |
| Spion | * | 2 |
| Bom | 6 |
Het spel
Iedere speler krijgt een kaartje en gaat daarmee het veld in. Als je een speler van de andere partij tegenkomt kan je die tikken. Dan worden de kaartjes naar rang vergeleken en bepaalt welke rang hoger is of juist de uitzondering is. De speler met de hoogte rang wint en krijgt het kaartje van de verliezer. De verliezer gaat terug naar de spelbegeleider voor een nieuw kaartje. Bij gelijk rangen houden beide spelers hun eigen kaart.
Wanneer de vlag gevonden is moet deze nog veilig naar de spelleider gebracht worden. De speler met de gevonden vlag kan dan nog afgetikt worden. De tegenpartij mag in dat geval de vlag weer verstoppen. Wanneer de vlag bij de spelleider gebracht is heeft het team dat de vlag gebracht heeft gewonnen.
Verschillende varianten
- Het Vaandel verstoppen (een echte vlag) en moet worden verdedigd
- De Maarschalk. Als die verslagen is, dan is het spel door die partij verloren.
- Aantal punten. De kaartjes hebben waardepunten, het team met het meeste aantal punten wint het spel.
Tips
- Het leukste is als het spel gespeeld wordt in een bosachtig gebied.
- Het is ook mogelijk de klassieke Stratego rangen te vervangen door bijvoorbeeld dierenrangen
Boompje wisselen, hollen tussen vallende bladeren
Speluitleg
Zoek een plek met een groepje bomen bij elkaar. Er is één boom minder dan dat er deelnemers zijn. Op een (fluit)signaal kiezen de deelnemers een boom. Bij een volgend signaal moeten ze een andere boom te pakken zien te krijgen. Maar ook degene die géén boom heeft, probeert een boom te ‘pakken’. Voor de deelnemers dus zaal om heel snel te zijn.
Tip Het spel boompje wisselen is extra leuk in een herfstbos als de bladeren vallen.
Grenzenspel
Speluitleg
Verdeel de spelers in twee partijen.
Verdeel de 20 tennisballen in 2 gelijke hoeveelheden. Deze leggen de spelers op een rij voorbij de achterlijn (een bospad b.v.) De spelers van beide partijen moeten zonder getikt te worden de achterlijn van de andere partij te passeren.
Lukt dit, dan mag de speler 1 tennisbal meenemen en “buitenom” teruglopen naar zijn eigen helft en vervolgens in de eigen rij leggen. Iedere partij mag alleen in het eigen vak tikken. Wordt iemand getikt, dan gaat deze speler terug naar het eigen vak en neemt daarna weer deel aan het spel.
Welke partij heeft op het einde de meeste ballen verzameld?
Sokkenspel
Dit spel wordt gespeeld in een redelijk groot bosgebied.
Nodig
- 5 of 6 paar sokken in verschillende kleuren
- X aantal kaarten met daarop de kleuren van de sokken die gebruikt gaan worden. Let op de volgorde per kleurenkaart is anders; zodat de groepjes verspreid gaan zoeken.
- 1 stift per leiding
Speluitleg
Verdeel de aanwezige kinderen in groepjes. Elk groepje krijgt een kleurenkaart. Op elke kaart staan een aantal kleuren genoteerd met daarachter een open vakje. In dat vakje kan de kleur afgetekend worden. De stafleden lopen door het bos met ieder een ander paar sokken (verschillende kleuren). Elk groepje moet op volgorde van de kleuren van hun kaart de juiste stafleden vinden. De stafleden lopen rond door het bos.
Wordt het staflid met de juiste kleur sokken gevonden, dan wordt door hem of haar het vakje achter de juiste kleur afgevinkt. Er loopt echter ook een staflid rond met een paar zwarte sokken. Dat is de joker. Wordt deze gevonden dan wordt een van de gevonden kleuren doorgestreept en moet het staflid met die kleur sokken weer opnieuw gevonden worden. Om het spel moeilijker te maken, kunnen stafleden onderling hun sokken ruilen. Daarnaast kan er per kaart een andere kleur joker aangegeven worden.
Tip: Kan ook binnenshuis
Boter-kaas-en-eieren
Speluitleg
Zoek een paar lange (en redelijk rechte) takken. Maak hier een boter-kaas-en-eierenraster van. Geen takken in de buurt? Teken het raster dan met stoepkrijt. Kijk dan of er dennenappels, eikels, kleine takken of stenen te vinden zijn. Wie heeft er als eerste drie op een rij? Spelen maar!
Spotdropping
Speluitleg
Regel een aantal begeleiders met een auto en een busje. Rij naar een bosrijke omgeving en je hebt alle ingrediënten voor een spannende spotdropping. Deelnemers worden op een voor hen onbekende plek gedropt en moeten zelf hun weg terug zien te vinden. Je kan de deelnemers afhankelijk van de moeilijkheid van het terrein even op de kaart laten kijken of een kompas meegeven.
Onderweg kun je gespot worden door begeleiders die met auto’s of fietsen met zaklampen rondrijden. Word je door een auto gespot, dan word je teruggebracht naar het startpunt. Word je door een fiets gespot, dan moet je een opdracht doen voordat je verder mag. Duur van de tocht 1,5 uur. Dropafstand ca. 4 km.
Verfspel
Nodig
- Verschillende kleuren waterverf
- Witte overalls
Speluitleg
Dit spel is het leukste om in de schemering buiten in een bosrijk gebied te spelen. Iedereen krijgt een witte overall aan. Let op dat je oude kleren en schoenen aan hebt. De groep in ongeveer 4 kleinere groepen verdelen. Iedere groep krijgt een gebied toegewezen als territorium en krijgt een eigen kleur waterverf mee. In dit territorium wordt een klein gebied afgezet met lint en daar worden voorwerpen neergelegd. Ergens centraal is een leiderspost. De bedoeling is dat men bij andere groepen voorwerpen gaat stelen. Onderweg kun je afgetikt worden met verf. Tikken gebeurt door de hand in de waterverf te dompelen iemand daarmee te tikken ergens op het overal. Dus niet in het gezicht.
Als je bent afgetikt dan moet je naar de leiderspost terug en het eventuele voorwerp inleveren. Vanuit daar kun je weer opnieuw het spel in. Als je eenmaal in het afgezet gebied (territorium) bent gekomen dan mag je niet meer getikt worden. Men mag één voorwerp per keer meenemen. Iedere groep heeft een paar verdedigers die de voorwerpen verdedigen. De rest van de groep gaat op zoek naar de voorwerpen van de andere groepen. De groep met de meeste voorwerpen in bezit heeft gewonnen.
Bosspel: test je groenkennis
Nodig
- Papier
- Pennen
Speluitleg
De spelleider hangt aan vijftien bomen, heesters en planten in een bos een papiertje met een nummer. De tieners krijgen papier en pen en gaan op zoek naar deze briefjes. Ze moeten proberen om het bij het nummer de naam van het soort boom, heester of plant te achterhalen. Wie is in het bezit van de nodige groenkennis?
Evenwichtskunstenaars
Speluitleg
Voor de jongere spelers zijn evenwichtsspelletjes altijd leuk. Deze spelletjes kunnen op een bospad of gewoon in de blokhut gespeeld worden. Zoek in het bos een korte en een lange stok die enigszins recht zijn en trek een dwarse lijn in het zand van het pad. Om beurten mogen de spelers nu eerst vanaf die lijn, balancerend met de korte stok op een vingertop op pad gaan. Hoe ver komen ze?
Hierna balanceren ze met de lange stok. Hoe zou het komen dat de meeste kinderen met een lange stok beter kunnen balanceren? Bij de volgende ronde blijven de spelers staan en balanceren eerst met de korte en dan met de lange stok op de vooruitgestoken, opgetrokken voet. De tijd wordt met de stopwatch opgenomen en genoteerd. In de Sinterklaastijd kun je dit spel ook onderdeel laten uitmaken van de pietengym.
Verstoppertje met het handje
Een variant op verstoppertje
Nodig
- Stoepkrijt of touw om een cirkel mee te maken
Speluitleg
Rond een boom wordt een cirkel getrokken. Dit is de buutplaats. Alle kinderen op één na verstoppen zich.
De zoeker gaat na een minuut op pad om de andere spelers te ontdekken. Telkens als hij er één ziet of vindt, holt de zoeker terug naar de buutplaats en roept de naam van degenen die gezien is. Die ontdekte spelers moeten in de buutcirkel plaats nemen.
Deze gevangen spelers kunnen alleen verlost worden door een speler die vanachter een struik of boom met zijn hand naar hen zwaait. Deze zwaaiende speler moet wel opletten, want de als de zoeker zijn naam roept, moet hij tevoorschijn komen en is hij ook gevangen. En de spelers die verlost zijn en van wie de naam geroepen wordt terwijl ze weghollen, moeten terug keren naar de buutplaats. Na een kwartier mag een andere zoeker zijn geluk proberen.
Iedereen is verdwenen
Nodig
- Omgeving met de nodige struiken
Speluitleg
De spelleider staat bij een boom en alle kinderen in een kring om hen heen. De leider heeft de ogen gesloten, steunt met zijn hoofd tegen de boomstam en telt tot tien. Dan draait hij zich om en iedereen moet verdwenen zijn. Verstopt achter een struik of een boomstam. Opnieuw draait de leider zich om en telt hardop tot tien. Als hij weer omkijkt moeten alle spelers opnieuw in de kring staan. Zal dit lukken?
Konijnenjacht
Nodig
- Lint
- Schaar
Speluitleg
In het bos worden twee groepen gevormd: de konijnen en de jagers. Op een stuk terrein van dertig bij vijftig meter verstoppen de konijnen zich. Ieder konijn ontvangt een stukje lint, dit is het ‘leven’. Dan gaan de jagers op zoek naar de konijnen. Weten ze een konijn aan te tikken, dan moet dit konijn het stukje lint afgegeven en teruggaan naar de startplaats. De konijnen mogen zich niet alleen verstoppen, maar zich ook verplaatsen en vluchten voor de jagers. Na ongeveer een kwartier is het spel afgelopen en wisselen de rollen van konijn en jager. Welke groep heeft na afloop de meeste linten verzameld?
Vossenjacht
Nodig
- Lint
- Schaar
Speluitleg
In een bepaald gebied zitten de “vossen” verstopt. Dit zijn verklede mensen die de kinderen moeten vinden. Je kunt een stempelkaart maken waar de gevonden vossen een stempel op moeten zetten. Het spel is afgelopen als de tijd voorbij is of als iedereen alle vossen gevonden heeft.
Bomen tikken
Nodig
- Horloge
Speluitleg
De jongste kinderen zijn in het bos. De spelleider kijkt op zijn horloge en vertelt de kinderen dat ze moeten proberen om binnen één minuut zoveel mogelijk bomen aan te tikken. Een speler mag iedere boom maar één keer aantikken. De spelers moeten zelf het aantal aangetikte bomen tellen.
Nachtwacht
Speluitleg
In het donker of in een bos verstoppen alle kinderen zich. Een kind is de nachtwacht en roept ‘de klok slaat tien uur’ waarop een kind dat het nummer tien heeft gekregen het geluid van een dier maakt. De nachtwacht moet dan raden wat voor dier dit is/ het kind vinden. Zodra alle kinderen zijn gevonden is het spel afgelopen.
Quiz in het bos!
Nodig
- Veilige buitenruimte
- 25 vragen
- Enveloppes
- 25 genummerde postbussen
Speluitleg
Elk groepje krijgt een lijst met 25 vragen. Per vraag doe je het antwoord in een envelop en zet je het nummer van de vraag erop. In het bos staan 25 genummerde postbussen. Je stopt je envelop in de juiste postbus.
Bomenrace
Speluitleg
Maak een wandeling en verzin allerlei manieren om van de ene naar de andere boom te komen. Wandel, huppel, ren, hinkel, loop achterstevoren, maak kikkersprongen of loop zijwaarts. Spreek bij een nieuwe boom telkens af wat jullie gaan doen. Dat is nog eens een sportieve frisse neus halen. Dit spelletje kun je in plaats van met bomen ook met lantaarnpalen doen.
Kleurcodex
De kinderen worden samengesteld in duo’s. In het bos hangen verschillende kaartjes met kleuren van de regenboog en een cijfercode achterop. Dan probeert hij zo snel mogelijk de ‘kleurcode’ te onthouden en door te geven aan de basis. Bij de basis mag maar één kind tegelijk komen. Als het goed is (of niet) mag de ander het proberen. Het duo dat als eerste alle combinaties goed heeft wint. Ook dit spel is leuk in het donker.
Boomonderzoek
Nodig
- Meetlint
- Potlood
- Papier
Speluitleg
Misschien weet jij al hoe je de leeftijd van een boom kan uitrekenen bij omgezaagde bomen (jaarringen tellen), maar hoe zit dat eigenlijk bij nog levende bomen? Komt-ie. Zoek een mooie boom op en wikkel je meetlint om de stam. Deel de omtrek in centimeters door 2,5 en voilà: daar heb je de leeftijd al.
Voorbeeld: een boom met een omtrek van 40 cm is dus ongeveer 16 jaar oud.
